توقعات بجا و نابجا(2)
تاريخ پخش: 13/12/94
بسم الله الرحمن الرحيم
«الهي انطقني بالهدي و الهمني التقوي»
بحث توقع را داشتيم و در اين جلسه مي‌خواهيم درمان توقع را به همراه مطالب ديگري بگوييم.
درمان توقع چيست؟ قرآن مي‌گويد: اي پيغمبر! چشمت را به زرق و برق ديگران نينداز. «وَلَا تَمُدَّنَّ عَيْنَيْكَ» (طه/131) چشم‌هايت را! «وَلَا تَمُدَّنَّ» مد يعني كشيده. يعني طولاني نكن، يعني به زرق و برق دنيا كه رسيدي همينطور مات زده نشو. خيره نشو. «وَلَا تَمُدَّنَّ عَيْنَيْكَ إِلَىٰ مَا مَتَّعْنَا» (طه/131) اگر ما افرادي را كامياب كرديم، و يك چيزهايي به آن‌ها داديم.
1- دوري از نظر به اموال ديگران
 تو همينطور نسبت به زرق و برق بهت زده نباش. «وَلَا تَمُدَّنَّ عَيْنَيْكَ» آيه‌ي ديگر مي‌فرمايد: «وَلَا تَتَمَنَّوْا مَا فَضَّلَ اللَّـهُ بِهِ بَعْضَكُمْ عَلَىٰ بَعْضٍ» (نساء/32) اگر يك چيزي به يك كسي داديم، به تو نداديم، تو به آنچه خدا داده است، راضي باش. چون ما نمي‌دانيم، پشت اين نعمت‌ها چيست؟‌ گاهي وقت‌ها يك ماشين با يك سرعتي مي‌رود، يك ماشين ناراحت است كه چرا ماشينش مثل آن ماشين نيست. بعد مي‌بيني كه... بگذار ببينيم كه كدام يك به نتيجه مي‌رسند؟ يك مثالي در ايران است كه مي‌گويند: جوجه‌ها را بايد آخر پاييز شمرد. خيلي از اين‌ها كه رشد اقتصادي بالايي مي‌كنند، بعد چنان سرنگون مي‌شوند. رانندگي‌هاي كذايي چه تصادف‌هايي را ايجاد مي‌كنند. خيلي چشم ندوزيد. يك نفر خوشگل‌تر از شماست، نگو خوشا به حالت! ممكن است آن فرد خوشگل مشكلاتي در زندگي‌اش داشته باشد، كه آن آدم زشت نداشته باشد. به كسي خوشا به حالت نگوييد. هر چه خدا به شما داده است...
منتها كوتاهي هم نكن،‌ بگويي پس من دنبال كار نمي‌روم، دنبال تلاش نمي‌روم. شما مقداري كه مي‌تواني سعي كن. «وَأَن لَّيْسَ لِلْإِنسَانِ إِلَّا مَا سَعَىٰ» (نجم/39) سعي خودت را بكن، حالا شد، شد، نشد! نشد! نگوييم تو بي‌عرضه بودي. تو بي‌هنر بودي. توان خودتان را كم نگذاريد. هر چقدر مي‌توانيد تلاش كنيد. قرآن مي‌گويد: كاري كه مي‌كنيد، حقش را انجام دهيد. «وَجَاهِدُوا فِي اللَّـهِ حَقَّ جِهَادِهِ» (حج/78) «اتَّقُوا اللَّـهَ حَقَّ تُقَاتِهِ» (آل‌عمران/102) «يَتْلُونَهُ حَقَّ تِلَاوَتِهِ» (بقره/121) يعني كاري كه مي‌كنيد نمره‌ي بيست باشد. حالا اگر نمي‌شود نمره‌ي بيست باشد، لااقل نمره‌ي هجده باشد. «فَاتَّقُوا اللَّـهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ» (تغابن/16) «وَأَعِدُّوا لَهُم مَّا اسْتَطَعْتُم» (انفال/60) «فَاقْرَ‌ءُوا مَا تَيَسَّرَ‌ مِنَ الْقُرْ‌آنِ» (مزمل/20) يعني كم نگذاريد. در تلاش، تحصيل، پژوهش، تحقيق، كار، مشورت، شما كم نگذاريد. اما گاهي وقت‌ها من كوتاهي نكرده‌ام، اما نشد، خوب نشد كه نشد. به يك زرق و برق‌هايي خيره نشويد.
گاهي نگاه به ضعفا كنيد. زن و شوهر در خانه نشسته‌اند، فلاني مبلمانش چه شد، ماشينش چه شد، خانه‌اش چه شد، چه شد، چه شد، چه شد! مرتب اين‌ها را مي‌گويد كه شوهر را وادار كند برود از بانك‌ها وام بگيرد، وام مي‌گيرد بايد سود بدهد، سود كه داد ورشكست مي‌شود، بدهكار مي‌شود. خانه ساخته است بفروشد، روي دستش مي‌ماند، نشده است، ورشكست مي‌شود. همديگر را تحريك مي‌كنند. به ضعفا نگاهي بكنيم. چقدر خانواده شهيد داريم؟‌ جوان داد.
2- دوري از توقعات نابجا در ازدواج فرزندان
اين پسر رفته است با موردي كه مادرش راضي نيست ازدواج كرده است. حالا ادب اقتضاء مي‌كند، حق مادر اقتضاء مي‌كند كه انسان ازدواجش را به مادر بگويد. حالا اين پسر رفته و خودش يك زن انتخاب كرده است. پسر كار خوبي نكرده است. آقازاده‌اي كه بدون مشورت با پدر و مادرش خودش انتخاب مي‌كند، اين نمك به حرامي كرده است. يعني كار بدي كرده است. بيش از كار بد، بي‌ادبي كرده است، به والدينش احترام نگذاشته است. پسر را مي‌گويم. اما اينطور هم نيست كه حالا كه بدون اجازه من رفتي با فلاني ازدواج كردي، يك: طلاق! دو: ‌از خانه بيرون برو! سه:... اصلاً اين مادر كودتا مي‌كند. خانم: مسلمان هستي يا نه؟ قرآن كتاب آسماني ما هست يا نه؟ پيغمبر(ص) را قبول داري يا نه؟‌ چهارده معصوم(ع) را قبول داري يا نه؟ پيغمبر، خدا و چهارده معصوم مي‌گويند پسر مي‌تواند برود و داماد شود. ادب، اخلاق، وجدان اقتضاء‌ مي‌كند، پسر با پدر و مادر مشورت كند، حالا اگر پسر بي‌ادبي و بي‌وجداني كرد، مي‌توانيد از خانه بيرونش كنيد؟‌ شما مي‌توانيد نفرينش كنيد؟‌ ان‌شاء‌الله جنازه‌ات را براي من بياورند. كه چه؟ ‌چرا نفرين مي‌كني؟ آخر بدون اجازه من رفته است و ازدواج كرده است. خوب كار بدي كرده است. اما اگر هر كس كار بدي كرد. مي‌شود نفرينش كرد؟‌ بعضي از ما مسلمانِ مسلمانِ مسلمانِ مسلمانِ نيستيم. مي‌گويم من! من بايد براي پسرم... من آرزو داشتم كه اين پسر وقتي داماد شد به من بگويند مادر داماد! من اين يك پسر را داشتم. من دو تا پسر بيش‌تر نداشتم. بقيه‌ي پسرهايم با اجازه من بود. نمي‌دانم اين يكي چرا با اجازه‌ي من نشد. همينطور يك چيزهايي را مي‌بافيم. نزد خودمان با توقعمان يك بافته‌هايي را فكر مي‌كنيم.
3- حكومت مرد در خانه، نه تحكّم و زورگويي
حالا كه شوهر است، حق تحكم دارد؟ مرد در خانه حق تحكم ندارد. حق حكومت دارد. اين آيه را بعضي‌ها بد معنا نكنند. من ديدم جواني را با خانمش گرفتار شده بود، گفت: به خانمم مي‌گويم آب بده، مي‌گويد: خودت بردار بخور. مگر قرآن نمي‌گويد: «الرِّ‌جَالُ قَوَّامُونَ عَلَى النِّسَاءِ» (نساء/34) نگفته است كه زنان كلفت تو هستند. بله اگر زن آب به دست شوهرش بدهد، مهر اين خانم در دل شوهرش بيش‌تر مي‌شود. كار كار خوبي است، خانم آب بدهد، مرد آب بدهد، به خانمش! اين ليوان آب را تعارف كنم، اين كار خوبي است. اما اگر اين كار را نكرديم، اينطور نيست كه حالا بگوييم:‌ نه! ما با ايشان سازگار نيستيم. «الرِّ‌جَالُ قَوَّامُونَ» او بايد كلفت من باشد. اينطور نيست.
آدمي كه توقع دارد، خودش را مي‌سوزاند و هر كس هم كه با او باشد را مي‌سوزاند. كسي كه توقع اضافه دارد... ايشان عمره رفت، ولي با من خداحافظي نكرد. حجش در سرش بخورد. حاج خانم، اگر يك كسي با شما خداحافظي نكرد، مي‌شود گفت كه حجش در سرش بخورد؟ تو چه مسلماني هستي؟ بعضي از زن‌هاي مذهبي را آدم نگاه مي‌كند، خانواده‌ي مذهبي هستند، حرف‌هايي مي‌زنند كه هيچ كافري نمي‌زند. تسليم باشيم. آن مقداري كه خدا گفته است، انجام دهيم. حالا اگر خدا به يك كاري اجازه داد، ديگر شما كوتاه بيا. نگاهي به ضعفا بكنيم.
سابقه‌تان يادتان نرود. شما چقدر توقع داريد؟ دولت بايد دبستان بسازد، براي گروهي نساخته است، براي شما دبيرستان ساخت، دانشگاه ساخت، حالا شما تحصيل‌كرده هستيد. شما به دولت بدهكار هستيد، يا از دولت طلبكار هستيد؟ يك فوق ليسانس، يك دكتر، يك ليسانس وقتي از دولت توقع دارد، مي‌گويد دولت براي ما ايجاد اشتغال كند. خوب! مي‌گوييم:‌ چرا؟ مي‌گوييم: آخر ما ليسانس هستيم. مي‌گويم:‌ خوب دولت داده است و خورده‌ايد و ليسانس شده‌ايد. براي بعضي‌ها... ما وقتي شاه رفت، پنجاه درصد مردم ما تقريباً بي‌سواد بودند. حالا الحمدلله بعضي جاها تا نود و پنج شش درصد باسواد شده‌اند. نصف مردم بي‌سواد بودند. خوب اين‌ها از روستا كم گذاشته‌اند و در شهر دانشگاه ساخته‌اند، شما ليسانس گرفته‌ايد. پس دولت داده است خورده‌ايد و ليسانس شده‌ايد. حالا تو بايد پس بدهي، يا بايد باز هم بگيري؟ حالا چون من ليسانس هستم، باز هم بدهيد بخورم. به گذشته‌هاي خودمان نگاه كنيم. يادمان مي‌رود كه زندگي‌مان چگونه بوده است.
خدا به پيغمبر مي‌گويد: پيغمبر! يادت نرود. «أَلَمْ يَجِدْكَ يَتِيمًا فَآوَي» (ضحي/6) يادت مي‌آيد يتيم بودي؟‌ راه به جايي نداشتي، «فَآوَي» من به تو مأوي دادم. «وَوَجَدَكَ ضَالًّا فَهَدَىٰ» (ضحي/7) يادت مي‌آيد گيج بودي من به تو راهنمايي كردم؟ «وَوَجَدَكَ عَائِلًا فَأَغْنَىٰ» (ضحي/8) يادت مي‌آيد پول نداشتي من به تو پول دادم؟‌ گاهي انسان بايد يادش باشد، توقعش كم مي‌شود. زندگي ساده‌ي ديگران را ببيند، توقعش كم مي‌شود. نگاهي به گذشته‌ها، نگاهي به سابقه‌ي خودمان...
بحثمان چيست؟ ‌بحثمان اين است كه چه كنيم كه جلوي توقع را بگيريم. موضوع اين است. درمان توقعات! يك، دو، سه، چهار تا هشت! به زندگي ديگران خيره نشويم. 
براي ديدن ادامه مطلب اينجا را كليك كنيد

درسهايي از قرآن با موضوع: راه‌هاي اغفال شيطان و نفوذ دشمن

پاسخ درسهايي از قرآن با موضوع:راه‌هاي اغفال شيطان و نفوذ دشمن

تاريخ آغاز:1394/12/06

تاريخ پايان:1394/12/12

 

دوست داري قبل از ديدن پاسخها، متن درسهايي از قرآن اين هفته را مطالعه نماييد؟ پس كليك كن

عضويت در كانال تلگرام:https://telegram.me/joinchat/ChG-eDzGdfTpRz0gSU9qww

پاسخ سوالات درسهايي ازقرآن درادامه مطلب...

درسهايي از قرآن با موضوع: توقعات بجا و نابجا(1)

پاسخ درسهايي از قرآن با موضوع:توقعات بجا و نابجا(1)

تاريخ آغاز:1394/11/29

تاريخ پايان:1394/12/05

 

دوست داري قبل از ديدن پاسخها، متن درسهايي از قرآن اين هفته را مطالعه نماييد؟ پس كليك كن

عضويت در كانال تلگرام:https://telegram.me/joinchat/ChG-eDzGdfTpRz0gSU9qww

پاسخ سوالات درسهايي ازقرآن درادامه مطلب...

توقعات بجا و نابجا(1)
تاريخ پخش: 29/11/94
بسم الله الرحمن الرحيم
«الهي انطقني بالهدي و الهمني التقوي»
بحثي راجع به توقعات نابجا يا توقعات بجا داريم. نزد خيلي‌ها كه مي‌نشينيم، ناله مي‌كند، بعد مي‌بينيم ته ناله‌اش يك توقعي دارد.  همه هم با كم و زيادش گرفتار هستيم. توقع بجا يا نابجاي همسر از همسر، پدر و مادر از فرزند، فرزند از پدر و مادر، مردم از دولت، دولت ازمردم، اين بحث توقع را من امروز مي‌خواهم بازش كنم. خيلي هم بحث مهمي است. همه مشكلات هم سر همين است. بسياري از مشكلات. و ما در مقابل اين توقعات بايد چه كنيم؟
اولين مشكل خود شيطان است. توقع داشت مي‌گفت: من به آدم سجده نمي‌كنم، چون نژاد آدم از خاك است، نژاد من از آتش! من چون نژادم برتر است، به او سجده نمي‌كنم. خوب اين از آن ريشه‌ي ريشه شروع كنيم.
1- توقع نابجاي فرشتگان از انسان
وقتي خدا به فرشته‌ها گفت مي‌خواهم خليفه خلق كنم، به نام انسان، گفتند: خدايا ما تسبيح مي‌كنيم، تو را «وَنَحْنُ نُسَبِّحُ بِحَمْدِكَ وَنُقَدِّسُ لَكَ» (بقره/30) ما تو را تقديس مي‌كنم، تسبيح مي‌كنيم، ما بنده تو هستيم، تو را عبادت مي‌كنيم. اين بشر خونريز است، از خير اين بگذر. خلقش نكن. يعني فرشته‌ها هم، چنين تصور مي‌كردند كه چون عبادتشان بيش‌تر است، اين‌ها هم نزد خدا خيلي مقرب هستند. و انسان را تحقير كردند، ولي خوب خدا با يك نمايشي نشان داد كه ولو شما عبادتتان بيش‌تر است، ولي انسان يك ظرفيتي دارد كه ظرفيتش از ظرفيت شما... «وَعَلَّمَ آدَمَ الْأَسْمَاءَ كُلَّهَا» خداوند همه علوم را به آدم نشان داد، بعد به آدم گفت اين علوم را مطرح كن، حضرت آدم علوم را كه مطرح كرد، گفتند: ما اين اطلاعات بشري را نمي‌توانيم داشته باشيم. علم بشر بيش از ما است.
اينكه انسان گاهي اوقات فكر مي‌كند كه من فوق ليسانس هستم، زشت است قالي ببافم، فوق ليسانس هستم، نجاري بروم؟ يك توقعي پيدا شده است، يك مدركي گرفته است، اين مدرك نمي‌گذارد دنبال كار برود. توقعش اين است كه دولت استخدامش كند. دولت هم نمي‌تواند هفت ميليون ليسانس و فوق ليسانس و دكتر را استخدام كند. وقتي نمي‌تواند، استخدام كند، در خانه مي‌نشيند و به زمين و زمان دري وري مي‌گويد. افسرده مي‌شود، دري وري مي‌گويد. ضد انقلاب مي‌شود، بعضي‌هايشان معتاد مي‌شوند، بعضي‌هايشان به گناه گرفتار مي‌شوند، انواع گناه‌ها، خلافكاري مي‌شوند، اين در ذهنش اين است كه من نبايد كار بكنم، مي‌خواهم كار نازك بكنم و نان كلفت بخورم. يعني اگر كارگري بروم بايد كار كلفت بكنم، نان نازك بخورم. اين توقعاتي كه ما داريم، خيلي مهم است.
برادران يوسف چرا يوسف را در چاه انداختند؟ مي‌گفتند كه «لَيُوسُفُ وَأَخُوهُ أَحَبُّ إِلَىٰ أَبِينَا مِنَّا» (يوسف/8) چرا باباي ما يوسف را از ما بيش‌تر دوست دارد؟‌ »وَنَحْنُ عُصْبَةٌ» ما جمع قوي هستيم، يوسف يك بچه است. چرا يك پسر سيزده چهارده ساله را بيش‌تر از ما آدم‌هاي درست... ما ده دوازده تا برادر صد و بيست كيلويي هستيم، چرا آن سيزده ساله را دوست دارد؟‌ «وَنَحْنُ عُصْبَةٌ» اين خلاف توقعشان بود. به كجا كشيده شد، به حسادت. برادر را در چاه بياندازند. از چاه در بيايد و زندان بيفتد. همه‌ي مشكلاتي كه براي يوسف پيش آمد براي اين بود كه در ذهن برادران اين بود كه ما بهتر هستيم. اين همينطور از آن‌جا شروع مي‌شود، تا الان آمريكا مي‌گويد مثلاً بايد اسراييل، يا اسراييل يا آمريكا يا بعضي از كشورها، مي‌گويند: ما بايد فلان امكانات را داشته باشيم،  كشورهاي ديگر نداشته باشند. اينكه ما برتريم ما بهتريم... الان هر صنفي، مثلاً فرض كنيد كه ممكن است فكر كند كه بهترين است. بالاخره اين مشكل دارد.
2- توقع نزول قرآن بر صاحبان نام و ثروت
قرآن كه نازل شد، يك عده گفتند: قرآن بر پيغمبر نازل شده است؟ اين بچه يتيم بود، اين همه بچه تاجر و بچه پولدار، چرا قرآن بر اين نازل شده است. قرآن مي‌فرمايد: «لَوْلَا نُزِّلَ هَـٰذَا الْقُرْ‌آنُ عَلَىٰ رَ‌جُلٍ مِّنَ الْقَرْ‌يَتَيْنِ عَظِيمٍ» (زخرف/31) چرا قرآن بر يك آدمي نازل نشد كه يا طائف باشد، يا مكه باشد، پولدار باشد، چرا قرآن بر آدم‌هاي سرشناس نازل نشد؟‌
توقعات خيلي ريشه دارد، در شيطان در ملائكه، در...
حضرت نوح گفت: خدايا پسرم غرق نشود. فرمود:‌ پسر تو با بقيه فرقي نمي‌كند. «إِنَّهُ لَيْسَ مِنْ أَهْلِكَ» (هود/46) توقعش اين بود كه حالا مثلاً پيغمبر است، پسرش هدايت شود. خوب وقتي گوش نداد... زن لوط نابود شد، چون كافر بود. زن نوح نابود شد چون كافر بود. پسر نوح...
مسأله توقع خيلي زياد است. يك كسي مثلاً حرف مي‌زند، مي‌گويد آقا ما مهندس اين مملكت هستيم، ببخشيد!!! مهندس هستيد يعني چه؟ خوب حالا مهندس هستيد، فعلاً كار نيست. يك كار ديگر. آخر من براي مهندسي چهار سال درس خوانده‌ام. بابا چهار سال كه چيزي نيست. من چند دفعه اخيراً حساب كرده‌ام كه اين چهارسالي كه دانشجوها درس مي‌خوانند، حساب كرده‌ام كه از اين چهار سال چند ماه مي‌شود. در اين چهار سال چهارتا سه ماه تعطيل هستند. چهار سه ماه دوازده ماه. يعني دانشگاه تابستان‌ها تعطيل است. در چهار سال يك سالش تابستان است. پس مي‌ماند سه سال! هر سالي پنجاه و دو جمعه دارد، تعطيل است. پنجاه و دو پنجشنبه هم، تعطيل است. يعني سالي هم صد و چهار روز پنجشنبه و جمعه است. چهارسال يعني چهارصد و شانزده روزش هم پنجشنبه و جمعه است. البته بعضي از پنجشنبه و جمعه‌ها با تابستان تطبيق مي‌شود، آخرش كم مي‌كنيم. تقريباً با كم و زيادش يك سالش تابستان است، يك سالش هم پنجشنبه و جمعه است. مي‌شود دوسال! دو سال هر سالي، چهار سالي كه درس مي‌خوانند، چهار تا بيست روز تعطيل است، بين ترم مي‌گويند. يعني هشتاد روزش هم بين ترم است. چهار تا بيست روزش هم عيد نوروز است. هشتاد روزش عيد نوروز است، هشتاد روز هم... مي‌شود صدو شصت روز. مناسبت‌هاي محرم و صفر و اربعين و نمي‌دانم بيست و دوم بهمن و مبعث و... اصلاً حساب كنيم اين چهار سال دانشجو چند روزش سر كلاس است؟‌ تازه حالا باز مهندسين كه خوب هستند، بعضي از دانشكده‌ها و رشته‌ها، حرف‌هايي را هم كه مي‌خوانند، به درد نمي‌خورد. جهت اطلاع است. تلويزيون يك بحثي دارد؟ صرفاً جهت اطلاع! فلان پايتخت چه كرده است، رودخانه فلان چه كرده است، اقيانوس اطلس چه كرده است، كوه هيماليا چند متر است، خيلي خوب اطلاعات است. دانستنش جايي را آباد نمي‌كند، ندانستنش هم جايي را خراب نمي‌كند. بعد حالا يك مدركي گرفته است، ديگر كار نمي‌كند. ما مشكل مملكتمان، مشكل درجه اولش، اخلاق است، مشكل درجه دومش اشتغال است، و اين اشتغال حل نمي‌شود جز اينكه اين فكر از كله بيرون برود. البته بايد آموزش و پرورش يك فكري بكند. بايد دانشگاه يك فكري بكند. كه هر ديپلمي در اين دوازده سال يك هنري ياد بگيرد كه اگر استخدام نشد، در خانه زمين‌گير و فلج نشود. دانشگاه بايد يك فكري بكند كه هر ليسانسي يك هنري هم بلد باشد كه اگر استخدام نشد، تا آخر عمرش فلج نباشد. خاك دانشگاه را بايد عوض كرد، خاك آموزش و پرورش را هم بايد عوض كرد. در اين خاك ميوه‌هايش همين است كه هست. ديپلم بي‌مهارت! ليسانس بي‌مهارت! يك مدرك و يك محفوظات، محفوظات هم يادشان مي‌رود، با يك مدرك خالي دستشان به جايي نمي‌رسد. به هر حال اين مسأله توقع يك مسأله خيلي مهمي است. 
براي ديدن ادامه مطلب اينجا را كليك كنيد